Malaysia harus batalkan ratifikasi CPTPP

(Berikut ialah isi kandungan memorandum yang diserahkan pada 25 November 2022 kepada Anwar Ibrahim, Perdana Menteri yang baru dilantik.)

oleh Gabungan Kedaulatan Negara

Kami, NGO-NGO dan individu-individu yang menandatangani memorandum ini ingin merayu kepada Yang Amat Berhormat Dato’ Seri Anwar Ibrahim untuk menarik balik ratifikasi Perjanjian Komprehensif dan Progresif bagi Perkongsian Trans-Pasifik (CPTPP) yang telah diumumkan oleh Azmin Ali, Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri pada masa itu, pada 30 September 2022. Ada juga diumumkan bahawa ratifikasi akan dikuatkuasakan pada 29 November 2022 (EMPAT HARI LAGI!).

Kami amat kecewa dengan keputusan ini kerana meratifikasi suatu perjanjian yang berimplikasi besar terhadap ekonomi negara dan kesejahteraan rakyat yang dibuat tanpa libat-urus ekstensif melibatkan orang awam dan masyarakat madani; serta Kajian Kos dan Manfaat mengenainya pun tidak dibahaskan di Parlimen. Kami juga berpendapat bahawa Kajian Kos dan Manfaat yang disediakan adalah terlalu sempit dan berat sebelah terhadap pencapaian dari segi eksport dan pelaburan – yang hakikatnya tidaklah begitu besar dan signifikan; serta terlalu fokus pada manfaat tanpa mengkaji secara mendalam kos dan risiko. Persetujuan CPTPP seharusnya dikaji dengan lebih terperinci sebelum kita meratifikasikannya.

Kami berpendapat sebegini kerana:

• Malaysia sudah menandatangani 7 perjanjian perdagangan bebas (FTA) secara langsung (Australia, New Zealand, India, Chile, Jepun, Pakistan dan Turki); 8 FTA lain melalui ASEAN (Kesatuan Eropah, Australia, New Zealand, India, China, Jepun, Korea, Hong Kong) dan Perjanjian Kerjasama Ekonomi Komprehensif Serantau (RCEP). Jadi, ini bererti Malaysia sudah mempunyai FTA dengan kesemua negara CPTPP kecuali 3 negara – Kanada, Mexico dan Peru. Jumlah eksport Malaysia ke ketiga-tiga negara ini hanya merupakan 1.76% daripada jumlah eksport kita keseluruhannya pada tahun 2021 (Mexico USD2.8 bilion; Kanada USD1.53 bilion; Peru USD0.19 bilion, berbanding jumlah eksport untuk 2021 – USD 256.78 bilion). Walau bagaimanapun, tarif import untuk 3 negara itu menggunakan perjanjian WTO adalah tidak begitu tinggi secara purata. CPTPP tidak akan menambahkan akses perdagangan yang berkesan dengan negara-negara tersebut malah import akan melebihi eksport. Malaysia boleh memeteraikan perjanjian perdagangan dua hala dengan 3 buah negara ini, jika dirasa amat perlu.
• Perdagangan dengan negara-negara lain tidak perlu FTA. Misalnya, Taiwan. Pada tahun 2019 dan 2020, Taiwan adalah rakan eksport nombor 8 terbesar untuk Malaysia dengan jumlah eksport sebanyak hampir RM40 bilion setahun atau 4% daripada keseluruhan eksport.
• Jumlah eksport Malaysia ke negara-negara lain telah meningkat dari RM980 bilion pada tahun 2019 ke RM1,240 bilion pada tahun 2021 – peningkatan sebanyak 12% dalam tempoh 3 tahun – walaupun Malaysia kini belum menyertai CPTPP. Tambahan pula, mengikut kajian yang dilaksanakan oleh Dr R Banga, seorang pakar ekonomi daripada UNCTAD dengan metodologi Bank DUnia, penyertaan dalam CPTPP akan mengurangkan pengimbangan perdagangan antarabangsa (external trade balance) Malaysia sebanyak RM9.6 billion setahun untuk sepuluh tahun yang akan datang. Ini kerana dengan menghapuskan tarif untuk semua barangan import akan menggalakkan tambahan import, dijangka ia akan melangkaui tambahan eksport di bawah CPTPP.
• CPTPP mengenakan jauh lebih banyak sekatan terhadap kuasa kerajaan untuk meregulasi dan mengurus ekonomi negara berbanding perjanjian RCEP. (Dimaklum bahawa RCEP juga ada sekatan terhadap kuasa menggubal dasar atau “policy space”). Antara yang lain, CPTPP mengandungi satu bab khas untuk menyekat kaedah syarikat berkaitan kerajaan (GLC) yang terkandung dalam bab mengenai “State Owned Enterprise” (SOE), dalam usaha mengurus khazanah negara. Persetujuan RCEP tidak mengandungi sekatan sebegini.

Melainkan syarat-syarat yang dikecualikan, SOE tidak boleh menerima konsesi daripada kerajaan dalam pinjaman, jaminan dan ekuiti, dan lain-lain dan mereka tidak boleh memberi keutamaan kepada orang tempatan dalam perolehan mereka sendiri. Pakej rangsangan dan pemulihan COVID-19 yang diumumkan dan dirancang mungkin bertentangan dengan beberapa peraturan CPTPP dan tertakluk kepada cabaran.

Perniagaan melibatkan perolehan GLC adalah sangat besar, lebih besar daripada Kerajaan Persekutuan. CPTPP secara amnya akan mengehadkan keutamaan kepada Bumiputera, perusahaan kecil dan sederhana (PKS) dan firma Sabah/Sarawak digabungkan kepada hanya 40% daripada jumlah nilai perolehan GLC (kecuali MARA, TERAJU, EKUINAS, FELDA, PNB dan Lembaga Tabung Haji). Sehingga tahun 2014, Petronas menyumbang kepada firma Bumiputera 70% daripada nilai perolehannya, menurut kajian PWC untuk Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI). Tenaga Nasional juga akan menghadapi impak yang sama. Pada tahun 2020, 98.7% perolehan bersih Tenaga Nasional diberi kepada pembekal tempatan, dan pada 2019, 68% daripada perolehan GLC itu diberi kepada Bumiputera. Adalah pendirian ramai pakar ekonomi bahawa kaedah GLC amat penting untuk membangunkan kapasiti sesebuah negara dalam bidang industri. Bagaimana kerajaan dapat meneruskan dasar polisi tertentu jika perolehan GLC dihadkan? 

• Jika Malaysia meratifikasikan CPTPP, adalah amat payah untuk kita keluar daripada perjanjian itu. Walaupun Malaysia secara teori boleh berbuat sedemikian, kerajaan jarang menarik diri daripada FTA. Kemudaratan yang tidak dapat dibaikpulih mungkin telah berlaku dan akan terus memberi impak kepada syarikat Malaysia, petani, GLC dan rakyat.

Antara perkara yang menimbulkan kebimbangan kami terhadap persetujuan CPTPP adalah:

1. CPTPP memberi pelabur-pelabur asing terlalu banyak hak dan kelonggaran termasuk:

• Hak mendapatkan layanan “national treatment” yang bererti sebarang galakan ataupun kemudahan yang di berikan oleh kerajaan kita kepada syarikat tempatan harus ditawarkan kepada para pelabur asing juga (hanya satu pengecualian kecil untuk subsidi dan geran bantuan);
• Kerajaan Malaysia tidak dibenarkan untuk menentukan syarat bahawa pelabur harus menggunakan bahan/barangan tempatan, ataupun memindahkan teknologi ke Malaysia, ataupun mengambil beberapa orang tempatan sebagai kakitangan di peringkat pengurusan syarikat asing itu. 

Sebarang pengecualian di atas adalah perlu dinyatakan dan dimasukkan dalam senarai negatif di bawah CPTPP.

2. CPTPP memberi pelabur asing hak untuk menghadap kerajaan kita ke tribunal timbang tara swasta jika pelabur itu berasa keuntungannya, termasuk anggaran keuntungan masa depan, terjejas oleh dasar kerajaan. Pelabur tidak dikehendaki untuk merujuk masalahnya dengan kerajaan di mahkamah tempatan dahulu. Pelabur boleh terus mengadu di tribunal swasta. Ini digelar Investor-State Dispute Settlement (ISDS). Di bawah ISDS, di hadapan panel arbitrasi yang terdiri daripada tiga orang peguam korporat, boleh menganugerahkan sejumlah pampasan (berbilion ringgit tanpa had), termasuk untuk kehilangan keuntungan pada masa hadapan. Pelabur telah berjaya menggunakan ISDS untuk mencabar dasar dan tindakan kerajaan untuk melindungi kesihatan rakyat, alam sekitar, tindakan afirmatif dan dasar lain. Dalam 15 kes yang diketahui, pelabur telah memenangi lebih daripada USD1 bilion. Misalnya, apabila sebuah wilayah di Pakistan tidak memberikan lesen perlombongan, Pakistan terpaksa membayar pelabur USD5.9 bilion ganti rugi. Malah, pelabur pula memenangi USD1 bilion apabila mereka melanggar undang-undang tempatan dan dihukum kerana kesalahan tersebut. Banyak kes ISDS boleh dirujukkan di laman web UNCTAD (https://investmentpolicy.unctad.org/investment-dispute-settlement). 

3. Kami khuatir liberalisasi besar akibat CPTPP akan berlaku, sedangkan perubahan pesat dalam pengagihan kekayaan beberapa tahun kebelakangan ini. Peratusan ekuiti asing telah jatuh daripada kira-kira 63% pada tahun 1970 kepada 25% pada tahun 1990, perkembangan ini membolehkan ekuiti Bumiputera dan bukan Bumiputera meningkat, kerajaan menggunakan pendekatan pembangunan yang menitikberatkan pengagihan semula. Walau bagaimanapun, disebabkan oleh liberalisasi yang ketara dalam beberapa tahun kebelakangan ini, terutamanya dalam sektor perkhidmatan, peratusan ekuiti asing meningkat daripada 30% (2006) kepada 37% (2011), 45.3% (2015) dan 45.5% (2019). Antara tahun 2011 dan 2019, ekuiti Bumiputera jatuh daripada 23.4% kepada 17.2%; ekuiti bukan Bumiputera daripada 34.9 kepada 25%. CPTPP berkemungkinan akan mempercepatkan trend ini. Memandangkan sensitiviti dan keharmonian masyarakat Malaysia yang kompleks, menyelaraskan ketidaksamaan adalah dasar kerajaan yang amat penting, supaya kerajaan dapat mengekalkan dan mengukuhkan perpaduan dan pembangunan negara.

4. CPTPP mengkehendaki Malaysia menyertai persetujuan UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) 1991 yang akan melarang perkongsian dan penjualan benih antara petani jika benih tersebut adalah hasil tanaman benih yang diberi hak pembiak baka tumbuhan. Petani Malaysia perlu membayar royalti selama 25 tahun (untuk “vines” dan pokok) dan 20 tahun (untuk semua tumbuhan lain) untuk semua benih yang memenuhi kriteria UPOV. Malaysia akan diberi tempoh 4 tahun selepas menyertai CPTPP untuk mematuhi UPOV. Akibat persetujuan UPOV, petani dikehendaki membeli benih daripada syarikat pembekal benih. Ini berpotensi tinggi mewujudkan monopoli dalam pembekalan benih dan kos petani akan meningkat.

5. CPTPP memerlukan Malaysia untuk mensifarkan tarif import pada semua (100%) barangan import yang masuk ke Malaysia. Ini bermakna hampir semua barangan buatan tempatan tidak akan dilindungi (kecuali daging ayam, khinzir, susu, telur dan barangan terpilih). Satu keadaan di mana lambakan barangan dari negara-negara CPTPP akan berlaku – yang mana akan melemahkan perniagaan tempatan terutama pengusaha PKS – yang kemungkinan besar banyak syarikat tempatan akan terpaksa gulung tikar, mengakibatkan ramai pekerja akan hilang pekerjaan. (PKS memberi pekerjaan kepada 64% daripada jumlah pekerja di Malaysia.)

Syarat-syarat seperti di atas (dan syarat-syarat lain yang terkandung dalam teks CPTPP yang setebal 2,000 muka surat) menimbulkan kebimbangan dalam kalangan kami bahawa CPTPP adalah amat buruk untuk pembangunan negara – yang kini sedang bergelut dengan pelbagai masalah sosio-ekonomi yang memerlukan ruang dasar dan tindakan yang luas. Negara kita wajib berwaspada dan meneliti “pros and cons” dalam menyertai perjanjian yang terlalu meluas, amat kompleks dan penuh dengan perangkap – apatah lagi jelas akan mengecilkan dan membatas ruang dasar kita. 

Kami ingin merayu kepada kerajaan baharu untuk:

1. Menangguhkan penyertaan CPTPP buat masa ini dengan menarik balik notis meratifikasi CPTPP.
2. Menubuhkan sebuah jawatankuasa yang dianggotai oleh ahli akademik dan pakar ekonomi tempatan untuk mengkaji semula cost-benefit penyertaan dalam CPTPP. Kami boleh mengesyorkan beberapa orang ahli akademik yang boleh dijemput untuk menganggotai jawatankuasa ini.
3. Membentangkan penemuan jawatankuasa ini di Dewan Rakyat dan kepada pengetahuan masyarakat umum supaya ianya dapat dibahaskan secara mendalam sebelum keputusan diambil.    

Kami berharap YAB Perdana Menteri akan mengambil berat terhadap isu ini dan memastikan perkara ini dikaji secara mendalam sebelum keputusan muktamad diambil. Kami minta peluang untuk bertemu dengan YAB untuk perbincangan selanjutnya.

Memorandum ini diendors oleh individu-individu, NGO-NGO dan kesatuan-kesatuan sekerja yang berikut:

Pakar-Pakar Ekonomi dan Tokoh-Tokoh

1. Prof Jomo Kwame Sundaram
2. Dr Nungsari Ahmad Radzi
3. Prof Rajah Rasiah
4. Datuk Prof Zakariah Abdul Rashid
5. Datuk Prof Madeline Berma
6. Prof Barjoyai Bardai
7. Assoc. Prof Dr  Ahmed Razman Abdul Latiff
8. Nurul Izzah Anwar
9. Dato’ Seri Utama Mukhriz bin Tun Dr. Mahathir
10. Charles Santiago
11. Mohideen Abdul Kader
12. Maria Chin Abdullah
13. Mohd Azmi Bin Abdul Hamid (Cikgu Azmi)
14. Dato’ Wira Amiruddin Hamzah
15. Dr Nik Ahmad Kamal bin Nik Mahmod
16. Dr Molly Cheah
17. Dr Abdul Halim Husin
18. Datuk Nadzim Johan
19. Datuk Nizam Mahshar
20. J Solomon
21. Khalid Karim
22. Chee Yoke Ling
23. Meena Raman
24. Akhramsyah Sanusi

Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO)         

1. Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM)
2. Aliran Kesedaran Negara (Aliran)
3. Consumers’ Association of Penang (CAP)
4. Pertubuhan IKRAM Malaysia (IKRAM)
5. Forum Kedaulatan Makanan Malaysia (FKMM)
6. Dewan Perniagaan Melayu Malaysia (DPMM)
7. Majlis Tindakan Ekonomi Melayu (MTEM)
8. Persatuan Pengguna Islam Malaysia (PPIM)
9. Malaysian Alliance of Civil Society Organisations in the UPR Process (MACSA)
10. Malaysian Medical Association (MMA)
11. Islamic Renaissance Front (IRF)
12. Sahabat Alam Malaysia (SAM)
13. Malaysian Women’s Action for Tobacco Control and Health (MyWATCH)
14. Parti Pejuang Tanahair (Pejuang)
15. Parti Rakyat Malaysia (PRM)
16. Parti Sosialis Malaysia (PSM)
17. Pemuda Sosialis
18. Pertubuhan Pribumi Perkasa Malaysia (Perkasa)
19. Pertubuhan-Pertubuhan Pembela Islam (PEMBELA)
20. Pertubuhan Persaudaraan Pesawah Malaysia (PeSAWAH)
21. Agora Society Malaysia
22. Awam
23. Citizens’ Health Initiative
24. Gerakan Ekonomi Malaysia (GEM)
25. Gerakan Pembela Ummah
26. Health Equity Initiatives
27. Majlis Perundingan Pertubuhan Islam Malaysia (MAPIM)
28. Malaysia Muda
29. Malaysian Institute of Sustainable Agriculture (MISA)
30. Muwasolah Agamawan & Aktivis Memperkasa Institusi Raja-Raja (MAMPIR)
31. Monitoring Sustainability of Globalised (MSN)
32. People’s Health Forum
33. Pertubuhan Rangkaian Pembangunan Kesinambungan Malaysia (SUSDEN Malaysia)
34. Third World Network (TWN)
35. Pertubuhan Menangani Gejala Sosial Malaysia (UNGGAS Malaysia)
36. Ikatan Intelegensia Muda Malaysia (I²MAM)
37. International Waqf Action Council (iWAQF)
38. Jaringan Penternak Nasional Marhaen
39. Persatuan  Pengeluar,Pengedar, Pembekal Bahan Binaan Malaysia
40. Persatuan Kebajikan OKU Pendengaran Kawasan Seputeh
41. Persatuan Kesedaran dan Keadilan Iklim Malaysia (Klima Action Malaysia – KAMY)
42. Persatuan Pendidikan Dan Penyelidikan Untuk Pengguna-Pengguna Pahang
43. Persatuan Sabahat Wanita Selangor
44. Pertubuhan Alam Sekitar Sejahtera Malaysia  (GRASS Malaysia)
45. Pertubuhan Pembangunan Dan Inovasi Wanita (WADI MALAYSIA)
46. Pertubuhan Penggerak Masyarakat Malaysia (Penggerak Malaysia)
47. Pertubuhan Pengguna Ekonomi Digital Malaysia
48. Pertubuhan Penyelidikan Antarabangsa dan Penyelidikan Untuk Kelestarian (IDRIS Association)
49. Positive Malaysian Treatment Access & Advocacy Group (MTAAG+)
50. Potere al Popolo
51. Persatuan Agroecologi Malaysia (SRI-Mas)
52. Teras Pengupayaan Melayu (TERAS)
53. Treat Every Environment Special
54. International Movement For A Just World
55. Muslim Business Network Association of Malaysia (MUBIN)

Kesatuan Sekerja    

1. Coalition Against Multiplicity of Unions (CAMU) – terdiri dari 39 kesatuan sekerja
2. National Union of Bank Employees (NUBE)
3. CIMB Bank Berhad Executive Staff Union
4. Sabah Banking Employees Union 
5. Sabah Plantation Industry Employees Union
6. Kesatuan Sekerja Industri Elektronik Wilayah Utara Semenanjung Malaysia
7. Kesatuan Pekerja Pekerja Tekstil Dan Pakaian Johor
8. Kesatuan Pekerja-pekerja Keretapi Tanah Melayu Berhad (KPPKTMB)
9. National Union of Flight Attendants Malaysia (NUFAM) 
10. Kesatuan Pekerja Pekerja Kelab Semenanjung Malaysia

Individu

1. Roslizawati Md Ali
2. Norsyahrin Hamidon
3. Amir Hamzah Karim
4. Yazid Othman
5. Sivarajan Arumugam
6. Edward Low
7. Muhammad Farhan Basheer
8. Zuhaizar Abd karim
9. Rizal Jaapar
10. Hisham Hussein
11. Dr Haniff Ahamat
12. Nurfitri Amir
13. Dato’ Md Pishal Bin Ab Raub
14. Mohammad Syahnis Salleh
15. Jeremy Kwan
16. Khairul Anuar Ali
17. Ar Mohd Azli Yusof
18. Azlan Awang
19. A. Karuna
20. Hambali Mukhlas
21. Evelyn Teh
22. Han Yang
23. Danesh Prakash Chacko
24. Tik Shaiza Ariffin
25. Karuna Yong
26. Beverly Joeman
27. Aliff Basri
28. Noor Azilla Osman
29. Alessandro Piso
30. Darmashakthini Arujunan
31. Diyana Yahya
32. Hud Sulaiman
33. Anuar Mahmod
34. Jason Wong
35. Rosli Omar
36. Xavier Sim Yoon Han
37. Syed Shaiful Hyder Bin Syed Ibrahim
38. Gulab Jan bt Fazal Eladi
39. Dorathy Benjamin
40. Gerry Timothy
41. Hasma Hasan
42. Hezri Sardi
43. Mohd Shaani
44. Noor Arianti Osman
45. Eh Chen A/L Eh Sup
46. Raja Azlin
47. Alawi abdullah
48. Ayu Razak
49. Ishak bin Mohd Yusof
50. Manis Chen
51. Theiva Lingam
52. Mohd Rahmat Bin Abd Hamid